Bina 1864 de okul binası olarak yapılan ve zaman içinde idari bina olarak kullanılan Kongre Binasıdır. 23 Temmuz 5 Ağustos tarihlerinde Erzurum Kongresinin yapıldığı mekan olarak bilinir. Bina Erzurum Valiliği Koordinesinde Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğümüzce projelendirilip ihale edilmiştir. 05.7.2017 tarihinde ihale edilen proje yaklaşık bir yıl sürmüş ve 2018 yılında tamamlanarak, Milli Mücadelenin 100 yılı Etkinliklerinde açılmıştır. Müzemizde yaklaşık 250 nadide eser sergilenmekte olup, ayrıca Türkiye’de tek olan Esmaül Hüsna koleksiyonu da yer almaktadır. Yıl içerisinde çeşitli etkinlik ve sergilere de ev sahipliği yapmaktadır.